Τι είναι ο επιθετικός προσδιορισμός;
Επιθετικός προσδιορισμός λέγεται το επίθετο που προσδίδει στη λέξη που προσδιορίζει μια συγκεκριμένη και μόνιμη ιδιότητα, π.χ.
Ήρθε ο όμορφος Νίκος.
Στο παράδειγμα η λέξη όμορφος:
α. προσδιορίζει το όνομα ουσιαστικό Νίκος. Είναι συνεπώς ένας προσδιορισμός ονοματικός.
β. βρίσκεται στην ίδια πτώση με το όνομα ουσιαστικό Νίκος. Είναι συνεπώς ομοιόπτωτος.
γ. είναι επίθετο.
δ. δίνει μια μόνιμη ιδιότητα στη λέξη που προσδιορίζει
Συγκεντρωτικά είναι:
προσδιορισμός-ονοματικός-ομοιόπτωτος-επίθετο-μόνιμη ιδιότητα
[…]
Τι είναι ο κατηγορηματικός προσδιορισμός;
Κατηγορηματικός προσδιορισμός λέγεται το επίθετο που προσδίδει στη λέξη που προσδιορίζει μια συγκεκριμένη και παροδική ιδιότητα, π.χ.
Ήρθε χαμογελαστός, ο Νίκος.
Στο παράδειγμα η λέξη χαμογελαστός:
α. προσδιορίζει το όνομα ουσιαστικό Νίκος. Είναι συνεπώς ένας προσδιορισμός ονοματικός.
β. βρίσκεται στην ίδια πτώση με το όνομα ουσιαστικό Νίκος. Είναι συνεπώς ομοιόπτωτος.
γ. είναι επίθετο.
δ. δίνει μια παροδική ιδιότητα στη λέξη που προσδιορίζει
Συγκεντρωτικά είναι:
Προσδιορισμός-ονοματικός-ομοιόπτωτος-επίθετο-παροδική ιδιότητα
[…]
Σύγκριση του επιθετικού με τον κατηγορηματικό [προσδιορισμό]
[…]
Και οι δύο προσδιορισμοί είναι ίδιοι σ' όλα εκτός από το ότι ο επιθετικός δίνει μια μόνιμη ιδιότητα, ενώ ο κατηγορηματικός μια παροδική ιδιότητα.
Επίσης διαφέρουν στο άρθρο. Συνήθως ο επιθετικός έχει άρθρο (έναρθρος), ενώ ο κατηγορηματικός δεν έχει (άναρθρος)
1. Ο γελαστός Γιώργος θα έρθει μαζί μας. → ο γελαστός, μόνιμη ιδιότητα - έναρθρο - επιθετικός πρσδ.
2. Ο Γιώργος γελαστός θα έρθει μαζί μας. → γελαστός - παροδική ιδιότητα - άναρθρο -κατηγορηματικός πρσδ.
Διάκριση του επιθετικού ή του κατηγορηματικού προσδιορισμού από το κατηγορούμενο
Παραδείγματα:
1. Ο γελαστός Γιώργος θα έρθει μαζί μας. → ο γελαστός -έναρθρο - επιθετικός πρσδ.
2. Ο Γιώργος γελαστός θα έρθει μαζί μας. → γελαστός - άναρθρο - κατηγορηματικός πρσδ.
3. Ο Γιώργος είναι γελαστός. → γελαστός = μεσολαβεί το συνδετικό ρήμα είναι - κατηγορούμενο
==
Πηγή: Νέα Ελληνική Γλώσσα
